فیلم a clockwork orange قطعا جزو یکی از بهترین فیلمهای تاریخ سینماست. جدا از فیلم برداری عالی و موسیقی متن فوق العاده، فیلم حاوی یک پیام فلسفی بسیار مهم است و آن ضرورت وجود اختیار در زندگی آدمی است.
فیلم زندگی رییس یک باند تبه کار، به نام الکس، را نشان می دهد. باندی که به صورت تصادفی دست به تجاوز، دزدی و مجروح کردن آدمها می زند. الکس پس از گرفتار شدن در دام ماموران پلیس تحت یک معالجه علمی خشونت زدایی قرار می گیرد. درمانی که بر پایه شعار "از بین بردن آزادی برای زندگی آرامتر"[1] پایه گذاری شده است. در این نوع درمان با استفاده از روشهای روانشناسی بیمار را از هر نوع خشونتی بیزار می کند به گونه ای که در صورت متوسل شدن به هر نوع خشونتی دچار درد شدید جسمی می شود. وبنابراین او برای دوری از درد مجبور است هرگز دست به خشونت نبرد.
به این گونه است که الکس محکوم است که همیشه خوب رفتار کند و به گفته کشیش داخل فیلم "اودیگر قدرت انتخاب ندارد"[2]. زیبایی فیلم از اینجا آغاز می شود. کسی که روزی آوازه خشونتش شهره شهر بود امروز قدرت دفاع از خود را از دست داده است. او حتی نمی تواند در برابر تجاوزهایی دیگران عکس العمل نشان دهد. فیلم نشان می دهد که چگونه دو مامور پلیس که روزی در باند او بودند او را مورد ضرب و شتم قرار می دهند و الکس هیچ واکنشی جز التماس از خود نشان نمی دهد. این گونه است که کارگردان الکس را قربانی این نوع درمان معرفی میکند.
با دیدن این فیلم می توان چنین نتیجه گیری کرد که خشونت به خودی خود عملی غیر اخلاقی نیست. گاهی لازم است که آدمی از خود دفاع کند. تصاحل و تصامح همیشه بهترین عکس العمل نیست. گاهی نیاز است در برابر زورگویی دیگران ایستاد و حتی متوسل به زور شد. می توان پا را اندکی فراتر نهاد و گفت این سکوت است در بعضی مواقع عملی است ناپسندیده و غیر اخلاقی.
به طور کلی به نظر نویسنده افراط و تفریط شاخص خوب بودن و بد بودن یک عمل است. باید مواظب بود تا در مواقع لازم عکس العمل مناسب نشان داد. این گونه نیست که بتوان یک نسخه کلی برای یک رفتار پیچید. و در همین نقطه است که لزوم آزادی عمل و داشتن اراده معنا پیدا می کند. خوب بودنی که از روی اختیار نباشد هیچ ارزشی ندارد، و حتی من معتقدم چنین خوب بودنی اساسا از نظر اخلاقی پسندیده نیست.
به این گونه است که الکس محکوم است که همیشه خوب رفتار کند و به گفته کشیش داخل فیلم "اودیگر قدرت انتخاب ندارد"[2]. زیبایی فیلم از اینجا آغاز می شود. کسی که روزی آوازه خشونتش شهره شهر بود امروز قدرت دفاع از خود را از دست داده است. او حتی نمی تواند در برابر تجاوزهایی دیگران عکس العمل نشان دهد. فیلم نشان می دهد که چگونه دو مامور پلیس که روزی در باند او بودند او را مورد ضرب و شتم قرار می دهند و الکس هیچ واکنشی جز التماس از خود نشان نمی دهد. این گونه است که کارگردان الکس را قربانی این نوع درمان معرفی میکند.
با دیدن این فیلم می توان چنین نتیجه گیری کرد که خشونت به خودی خود عملی غیر اخلاقی نیست. گاهی لازم است که آدمی از خود دفاع کند. تصاحل و تصامح همیشه بهترین عکس العمل نیست. گاهی نیاز است در برابر زورگویی دیگران ایستاد و حتی متوسل به زور شد. می توان پا را اندکی فراتر نهاد و گفت این سکوت است در بعضی مواقع عملی است ناپسندیده و غیر اخلاقی.
به طور کلی به نظر نویسنده افراط و تفریط شاخص خوب بودن و بد بودن یک عمل است. باید مواظب بود تا در مواقع لازم عکس العمل مناسب نشان داد. این گونه نیست که بتوان یک نسخه کلی برای یک رفتار پیچید. و در همین نقطه است که لزوم آزادی عمل و داشتن اراده معنا پیدا می کند. خوب بودنی که از روی اختیار نباشد هیچ ارزشی ندارد، و حتی من معتقدم چنین خوب بودنی اساسا از نظر اخلاقی پسندیده نیست.
[1] sell liberty for a quieter life
[2] men are "no longer capable of [making] a moral choice
